Bildiri 2022: 74.TJK: 74. Türkiye Jeoloji Kurultayı: Doğa ile Yeniden Barışma Mekanı: #Obruk Platosu A Space to Peace with Nature: Obruk Plato

Kocalar, A.C. (2022). Doğa ile Yeniden Barışma Mekanı: Obruk Platosu / (

A Space to Peace with Nature: Obruk Plato),

DOĞA KAYNAKLI AFETLER ÖZEL OTURUMU Jeolojik/Hidrolojik Afetler, 74. Türkiye Jeoloji Kurultayı 11-15 Nisan 2022 Bildiri Özet Kitabı, MTA Genel Müdürlüğü Kültür Sitesi, Ankara.

Bildiri Sunum: 14.30-14.50 #konya'nın iklim krizinde artan obruklarına yönelik disiplinlerarası farkındalık ve geleceğe yönelik gayretler için özel oturumdaki sunuma bekleriz:

74. Türkiye Jeoloji Kurultayı 11-15 Nisan 2022 tarihleri arasında MTA Genel Müdürlüğü Kültür Sitesi’nde gerçekleştirilecektir. 74th Geological Congress of Turkey will be held at the MTA General Directorate Cultural Center/Ankara between April 11 and 15, 2022

DOĞA KAYNAKLI #AFETLER ÖZEL OTURUMU

Jeolojik/Hidrolojik Afetler /

Natural Disasters Geologic/Hydrologic Disasters

Oturum Eş Başkanları'na teşekkürler/

Thanks to Session Co-Chairmen: Fetullah Arık, Akın Kürçer

Doğa ile Yeniden Barışma Mekanı: #Obruk Platosu

A Space to Peace with Nature: Obruk Plato

Aziz Cumhur Kocalar

74. Türkiye Jeoloji Kurultayı Sekreteryası

74th Geological Congress of Turkey,

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası'na teşekkürler.

http://tjk.jmo.org.tr

JMO Tel: + 90 312 434 36 01 - Fax: +90 312 434 23 88

https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/a79219359df4964_ek.pdf

SÖZLÜ SUNUM PROGRAMI / ORAL PRESENTATION PROGRAM

a79219359df4964_ek.pdf (jmo.org.tr)

d104ebfed8ed449_ek.pdf (jmo.org.tr)

Afetler,Natural,Hydrologic Disaster,Obruklar,Hidrolojik,74. Türkiye Jeoloji Kurultayı,Konya,Geologic,2022,Ankara,Jeolojik,

Öz

Obruk Platosu, jeomorfolojik açıdan karstik benzer özellikler taşıyan ve jeoloji alanında geçmişte kaynak gösterilen (Biricik, 1992) önemli bir turizm alanında yer almaktadır. Jeoturistler için oldukça ilginç jeomorfolojik özellikler de barındıran bu bölge (Meke Gölü, vb oluşumlar) diğer kültürel varlıklarla da birlikte gezilip görülmeye değer bir nitelik taşımaktadır. Ayrıca tüm bu turistik noktalar ulaşım ve konaklama açısından da yine büyük kolaylıkların sağlanabileceği bir bölge içinde bulunmaktadır.

Çalışma alanı daha geniş tutulacak olursa, Orta Anadolu’da Konya ve Aksaray başta olmak üzere Çankırı ve Karaman’da da obruk oluşumları vardır. Karapınar-Çumra-Altınekin-Kadınhanı (Konya) ve Eskil (Aksaray) çevresinde irili ufaklı, sulu veya susuz 300’ün üzerinde obruk oluşmuştur (Arık, 2018). Çeşitli disiplinlerarası kaynaklarda bölgenin son yıllardaki güncel durumu araştırıldığında ise obruk oluşum sayısının daha da arttığı anlaşılmaktadır.

Bu çalışmalar içinde en ilgi çekicilerinden biri 2019 yılında yine Karapınar için bir jeopark önerisinin geliştirildiğini görmek olmuştur. Söz konusu öneride de dile getirildiği gibi bölgede "planlanması, projelendirilmesi, yönetilmesi ve finansal kaynakların sağlam temeller üzerine oturtulması gerekmektedir" (Öztürk & Horasan, 2020).

Bu amaçla bölgenin özenle korunması gerektiği açıktır. Ancak saha araştırmalarından da anlaşılabildiği kadarıyla son yıllarda oluşan bazı obrukların üstünün dahi toprakla örtüldüğü söylenmektedir.

Bu yüzden bölgenin yerel yönetimlerin organizatörlüğünde, ayrıca yerel halkın da katılımı da sağlanarak; kamu kurumları ve üniversitelerin yanısıra sivil toplum kuruluşları ile birlikte koruma refleksi ön plana alınacak şekilde acil olarak yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir.

Türkiye’de son yıllarda özellikle jeoloji alanında jeopark tanımlama ve önerme türünde çalışmalar başlatılmış olsa da, gösterilen bütün bu çabalara karşın henüz belki jeopark oluşturma çalışmalarının tam olarak ilerletilemediği görülmektedir. Oysa ki, Türkiye'nin karstik yapı potansiyeli düşünüldüğünde, önceden getirilen ve getirilecek olan daha pek çok jeopark önerisinin, bu platformlarda tartışılır olacağı  düşünülebilir.

Obruk Platosu son yıllarda belirginleşen çöküntü alanlarından ötürü pek çok açıdan ilginç bir yerdir. Ülkemizin coğrafyasına özgü kırsal jeolojik çalışma alanlarının çeşitliliği ve sorunları farklı uzmanlık
alanlarını da bir arada çalışmaya yöneltmektedir. Obruklar da bu anlamda giderek daha güncel bir sorun alanı oluşturmaktadır. Bu tür bölgelerin jeolojik karakteri önceki çalışmalardan da bilindiği halde alınması gereken önlemler konusunda hep gecikilmektedir.

Afet risklerinin önlenmesine yönelik olarak acilen önerilen kırsal yerleşim çözümleri, özellikle jeolojik açıdan karmaşık sorunlar içeren bu tür alanlarda ise, eşgüdüm altında gerçekleştirilmesi beklenen kapsamlı alternatif planlamaları gerekli kılmaktadır. Çalışmanın asıl amacı yer verilen türde sorunlu alanlara dair disiplinler arası konulara ve işbirliklerine olanak tanıyacak şekilde sürdürülebilir kırsal yerleşimlere yönelik bir destek sağlamaktır. Diğer yandan halen bölge içinde artan çökme, göçük türü afet riskleri bulunmaktadır.

Yerleşik nüfusu olan köyler de bu bölgede yaşamaktadır. Acilen planlı bir kırsal dönüşümle bu köylerin en yakın ve daha güvenli olan alanlara daha fazla gecikilmeden taşınması önemsenmelidir.

 

Anahtar Kelimeler: Jeomorfolojik riskli alanlar, Jeomiras, Jeoturizm, Obruk Platosu, Şehir ve Bölge Planlama.

Abstract

The Obruk Plateau is in an important tourism area (Biricik, 1992), which has karst-like characteristics in terms of geomorphology and has been cited as a source in the field of geology in the past. This region, which also has very interesting geomorphological features for geotourists (Lake Meke, etc. formations), is worth visiting and seeing together with other cultural assets. In addition, all these touristic points are in a region where great conveniences can be provided in terms of transportation and accommodation.

If the study area is to be kept wider, there are sinkhole formations in Çankırı and Karaman, especially in Konya and Aksaray in Central Anatolia. Over 300 sinkholes, large and small, with or without water, have been formed around Karapınar-Çumra-Altınekin- Kadınhanı (Konya) and Eskil (Aksaray) (Arık, 2018). When the current situation of the region in recent years is investigated in various interdisciplinary sources, it is understood that the number of sinkhole formations has increased even more.

One of the most interesting of these studies was to see that a geopark proposal was developed for Karapınar in 2019. As stated in the proposal in question, "it should be planned, designed, managed and financial resources should be built on solid foundations" " (Öztürk & Horasan, 2020).

For this purpose, the region should be carefully protected. However, as far as can be understood from field studies, it is said that even some of the sinkholes formed in recent years are covered with soil.

Therefore, with the organization of the local administrations of the region, as well as the participation of the local people; In addition to public institutions and universities, it should be urgently re-evaluated together with non-governmental organizations so that the protection reflex is given priority.

Although studies in the field of geopark definition and proposition have been started in Turkey in recent years, especially in the field of geology, it is seen that the efforts to create a geopark have not yet been fully progressed despite all these efforts. However, when Turkey's karstic potential is considered, it can be thought that many geopark proposals that have been or will be brought before will be debatable on these platforms.

Obruk Plateau is an interesting place in many ways due to the depression areas that have become evident in recent years. The diversity and problems of rural geological study areas specific to the

geography of our country lead different fields of expertise to work together. In this sense, potholes are becoming a more and more current problem area. Although the geological character of such regions is known from previous studies, there is always a delay in the precautions to be taken.

Rural settlement solutions that are urgently recommended for the prevention of disaster risks require comprehensive alternative planning, which is expected to be carried out in coordination,

especially in such areas with complex geological problems. The main purpose of the study provides support for sustainable rural settlements, which will allow interdisciplinary issues and collaborations on the problem areas of the type. On the other hand, there are still increasing disaster risks in the region, such as collapse and collapse. Villages with settled population also live in this region.

It should be considered important that these villages be moved to the nearest and safer areas without further delay, with a planned rural transformation.

Keywords: Geomorphological risky areas, Geoheritage, Geotourism, Obruk Plateau, City and Regional Planning

Özet / Abstract Bildiri Kitabı:

Kurultaylar | TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası (jmo.org.tr)